Kalium: het vergeten mineraal.

Wist je dat je lichaam letterlijk op elektriciteit draait? Elk zenuwsignaal, elke hartslag, elke beweging wordt mogelijk gemaakt door elektrische ladingen in je cellen. (1) Een van de grootste krachten achter deze elektrische balans is het mineraal kalium. Het is de stille drijvende kracht achter je energie, je hartritme en je spierkracht. Maar wat gebeurt er als je lichaam niet genoeg kalium heeft? Dan kunnen die vitale processen verstoord raken – met alle gevolgen van dien. In dit artikel ga ik daar dieper op in en leg ik je uit hoe je ervoor zorgt dat er voldoende kalium in je cellen zit.

 Wat zijn de functies van kalium in het lichaam?

• Helpt bij het regelen van de vochtbalans in je lichaam.
• Ondersteunt een gezond hartritme en de werking van het hart.
• Zorgt voor een goede spierwerking, zoals spierspanning en spiercontractie.
• Speelt een rol in het doorgeven van signalen tussen zenuwcellen.
• Houdt het zuur-base evenwicht in balans om verzuring tegen te gaan.
• Draagt bij aan een stabiele elektrische lading in de cellen (membraanpotentiaal).
• Ondersteunt de communicatie tussen cellen in het lichaam.
• Werkt als elektrolyt om verschillende lichaamsprocessen soepel te laten verlopen.

Hoe staan we ervoor in Nederland?

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor kalium is 4,7 gram per dag. In Nederland krijgen we gemiddeld 3,7 gram binnen. Een groot gedeelte van de Nederlanders krijgt dus niet de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid binnen. Uit een onderzoek van dr. Linda van Mierlo blijkt dat het behalen van optimale kaliumspiegels een aanzienlijke impact kan hebben op de gezondheid. Ze schat dat het risico op sterfte door beroertes met 8 tot 15% kan afnemen en het risico op sterfte door hartziekten met 6 tot 11%. (2)

Het belang van de natrium-kaliumpomp.

Wij mensen zijn eigenlijk elektrische wezens. Om gezond te blijven, moeten onze cellen een goede elektrische lading behouden. Hier komt de natrium-kaliumpomp in actie: dit kun je zien als een motor die ervoor zorgt dat natrium uit je cellen wordt gepompt en kalium erin wordt gebracht. (3)

Dit is cruciaal voor het soepel doorgeven van zenuwsignalen, het samentrekken van je spieren en het kloppen van je hart. Wanneer je een tekort hebt aan kalium, raakt die balans verstoord en voelt je lichaam dit direct. Denk aan spierkrampen, onregelmatige hartslagen, vermoeidheid of zelfs vochtophoping (oedeem).

Waarom is magnesium essentieel voor de opname van kalium?

In de vorige alinea heb ik het gehad over de natrium-kaliumpomp. Magnesium speelt een sleutelrol bij het goed functioneren van deze pomp. Magnesium helpt bij de productie van energie (ATP) zodat de natrium-kaliumpomp goed kan functioneren. Zonder voldoende magnesium wordt kalium niet goed in de cel opgenomen. Dit zorgt voor een tekort aan kalium, zelfs als je voldoende kalium via de voeding binnenkrijgt.

Kort gezegd: magnesium is als de “helper” die ervoor zorgt dat kalium op de juiste plek in je cellen terechtkomt en optimaal kan worden gebruikt.

De impact van een kaliumtekort op de verzuring en verstoring van je vochtbalans.

Kalium houdt je vochtbalans in evenwicht en neutraliseert (als alkalische mineraal) schadelijke verzuring in je lichaam. Maar door onze moderne voeding – vaak rijk aan zout (natrium) en arm aan kalium – krijgt ons lichaam niet altijd genoeg binnen.

Vroeger aten onze voorouders veel meer groenten, fruit en knollen – voedingsmiddelen die van nature rijk zijn aan kalium. Tegenwoordig eten mensen vaker bewerkte voedingsmiddelen waar veel zout in zit. Deze disbalans tussen natrium en kalium veroorzaakt niet alleen verzuring, maar ook uitputting van je cellen, verzwakking van je botten en versneld verouderingsproces. Chronische klachten zoals hoge bloeddruk, nierproblemen, spierzwakte en vermoeidheid worden zo steeds vaker een realiteit.

Waarom zorgt stress voor een lagere kaliumspiegel?

Stresshormonen zoals adrenaline en cortisol beïnvloeden de werking van je nieren. Deze hormonen verhogen de productie van aldosteron, een hormoon dat een belangrijke rol speelt bij het reguleren van je vocht- en elektrolytenbalans. (4)

Aldosteron stimuleert de nieren om meer natrium vast te houden en tegelijkertijd kalium uit te scheiden via de urine. Dit natuurlijke mechanisme is bedoeld om je lichaam voor te bereiden op “vechten of vluchten” door je bloeddruk en energieniveau tijdelijk te verhogen. Maar bij chronische stress blijft dit proces langdurig actief, waardoor je kaliumspiegels structureel dalen en je lichaam uitgeput raakt. (5) 

De invloed van kalium op je mentale gezondheid.

Wist je dat een lage kalium inname ervoor zorgt dat je je sneller depressie of angstig voelt? (6) Bij een tekort aan kalium kunnen zenuwcellen overgevoelig worden, wat leidt tot verhoogde prikkelbaarheid. Dit kan zich uiten in stemmingswisselingen, rusteloosheid of gevoelens van angst. Je hersenen hebben kalium nodig om stressresponsen in balans te houden; zonder voldoende kalium kunnen deze responsen uit de hand lopen.

Hoe zorg ik voor voldoende inname van kalium?

Mijn voorkeur is om zoveel mogelijk kalium vanuit de voeding binnen te krijgen. Als je al een supplement neemt, zou mijn advies zijn om dit bijvoorbeeld in te nemen als mineralencomplex of elektrolytformule. Het suppleren van grote hoeveelheden kalium is onverstandig omdat dit kan leiden tot hartritemstoornissen.

Hieronder tref je een lijstje van een aantal voedingsmiddelen en de hoeveelheid kalium die ze bevatten.

Tot slot,

Kalium is zoveel meer dan een mineraal; het is de verborgen kracht achter je gezondheid. Het ondersteunt je hartslag, voed je spieren, houd je vochtbalans in evenwicht en beschermt zelfs je mentale welzijn. Maar in onze moderne wereld – gevuld met stress, zout en bewerkte voeding – raakt kalium vaak op de achtergrond.

Door bewust te kiezen voor kaliumrijke voeding, zoals groenten en fruit en peulvruchten kun je je lichaam weer in balans brengen. Vergeet niet dat magnesium hierbij de sleutel is om kalium optimaal te benutten.

Hartelijke groet,

Ir. ing. Mohammed Boulahrir
Orthomoleculair therapeut & Klinisch psycho neuro-immunoloog
www.poweracademy.nl