In dit artikel ga ik het met je hebben over een trage schildklier. Ik geef daarbij een antwoord op de onderstaande vragen.
- Wat zijn de symptomen van een trage schildklier?
- Wat zijn belangrijke voedingsstoffen voor een goede werking van je schildklier?
- Wat gaat er vaak mis bij de diagnose van een trage schildklier?
- Wat is de invloed van chronische stress op de schildklier?
- Hoe vergoot chronische stress de doorlaatbaarheid van je darm?
- Waarom hebben vrouwen vaker last van een trage schildklier?
- Wat is de invloed van de darmen op de schildklier?
- Hoe herken je een trage schildklier zonder bloedonderzoek?
- 6 tips bij een trage schildklier.
Wat zijn de symptomen van een trage schildklier?
Besef dat de onderstaande lijst met symptomen in werkelijkheid veel langer is. Ergens is dat wel logisch, de schildklier zorgt ervoor dat er meer energie vrij wordt gemaakt. Onze gezondheid valt of staat met energie. Als er niet voldoende energie in het lichaam is lopen heel veel proscessen vast.
- Je bent vaak moe, hoe veel je ook slaapt.
- Het afvallen lukt maar niet.
- Je hebt het vaak koud.
- Je vergeet steeds vaker dingen en voelt je mentaal ‘mistig’.
- Je voelt je neerslachtig en nergens echt enthousiast over.
- Je haar is dunner en breekt sneller af.
- Je huid voelt droog en trekkerig, wat je ook smeert.
- Je darmen werken traag, waardoor je vaak last hebt van verstopping.
- Je voelt je zwak en futloos, alsof je lichaam op halve kracht draait.
- Je cholesterol is te hoog, terwijl je gezond eet.
- Je gezicht lijkt ‘voller’ of opgezet, zonder duidelijke reden.
- Je spieren voelen zwaar en pijnlijk, ook zonder intensieve inspanning.
- Je hebt last van pijnlijke gewrichten, alsof je ouder aan het worden bent.
Wat zijn belangrijke voedingsstoffen voor een goede werking van je schildklier?
De schildklier heeft verschillende voedingsstoffen nodig om goed te functioneren. Een groep enzymen, deiodinasen genoemd, helpt bij de omzetting van het inactieve schildklierhormonen (T4) naar de actieve vorm (T3) die ons lichaam gebruikt. Deze enzymen werken alleen goed als ze voldoende voedingsstoffen krijgen.
- Selenium – Dit mineraal is onmisbaar voor de enzymen die schildklierhormonen activeren. Zonder genoeg selenium werken ze niet goed.
- Zink – Helpt vooral bij een belangrijk schildklierenzym (D1) dat nodig is voor een goede omzetting van hormonen.
- IJzer – Speelt een rol bij de verwerking van schildklierhormonen en heeft een invloed hebben op hoe goed de enzymen werken.
- Vitamine A – Ondersteunt een gezonde schildklier en helpt bij de omzetting van het inactieve T4-hormoon naar de actieve T3-vorm, die het lichaam echt gebruikt.
- Vitamine D – Heeft invloed op de werking van de schildklier en draagt bij aan een goede hormoonbalans.
- Jodium – Dé bouwsteen van schildklierhormonen. Zonder voldoende jodium kan je lichaam simpelweg geen T4 en T3 aanmaken, wat leidt tot een trage schildklier.
- Magnesium – Essentieel voor het activeren van schildklierhormonen en helpt bij ontspanning en stressregulatie, wat indirect de schildklier ondersteunt.
Wat gaat er vaak mis bij de diagnose van een trage schildklier?
Vaak wordt door de huisarts enkel de TSH, T4, vitamine D en soms ook vitamine B12 gemeten.
Ook belangrijk zijn:
- TPO-antilichamen: Meet de hoeveelheid antilichamen tegen het thyroxine peroxidase-enzym, essentieel voor de aanmaak van T3 en T4.
- TBG-antilichamen: Test de mate waarin schildkliercellen worden aangevallen.
- rT3 (reverse T3): Geeft inzicht in de impact van chronische stress, ijzertekort en ontstekingen op de aanmaak van het schildklierhormoon.
- CRP (C-reactief proteïne): Een algemene ontstekingsmarker.
- Ferritine De opslagvorm van ijzer in het lichaam. Een lage ferritinewaarde kan wijzen op een ijzertekort, wat de schildklierfunctie belemmert. IJzer is essentieel voor de omzetting van T4 naar het actieve T3-hormoon.
Wat je dus wilt weten is waarom de schildklier trager werkt. Hoe meer gegevens je hebt, hoe beter je de oorzaak kunt achterhalen. Een trage schildklier als gevolg van een tekort aan voedingsstoffen (denk aan vitamine D, selenium, B12, selenium, etc.) heeft vaak een andere aanpak nodig dan een schildklier waarbij de TPO en TBG verhoogd zijn. Wanneer deze twee verhoogd zijn is dit vaak een aanwijzing voor de auto-immuunziekte Hashimoto. De belangrijkste oorzaak van een trage schildklier. Bij elke auto-immuunziekte valk winst te behalen als je de gezondheid van je darmen verbetert.
Wat is de invloed van chronische stress op de schildklier?
Chronische stress beïnvloedt op verschillende manieren de schildklier. Ten eerste leidt langdurige stress tot een verhoogd verbruik van magnesium. Magnesium is essentieel voor de opname van jodium, een cruciaal mineraal voor de schildklier. Een tekort aan magnesium zorgt voor een verminderde aanmaak van schildklierhormonen. (1)
Daarnaast verhoogt chronische stress de productie van reverse T3 (RT3), een inactieve vorm van het schildklierhormoon. Dit zorgt ervoor dat er minder vrije T3 beschikbaar is, wat de stofwisseling en energieproductie vertraagt. (2)
Verder stimuleert stress de aanmaak van vrije radicalen (zoals reactieve zuurstofspecies, ROS), wat schadelijk is voor de schildklier en de aanmaak van schildklierhormonen verstoort. (3)
Hoe vergoot chronische stress de doorlaatbaarheid van je darm?
Naast de effecten op de schildklier heeft chronische stress ook grote gevolgen voor de darmgezondheid. Het draagt bij aan de ontwikkeling van leaky gut (lekkende darm syndroom), waardoor bacteriële toxines (endotoxines) in de bloedbaan kunnen terechtkomen. Dit zet het immuunsysteem continu onder druk en draagt bij aan een chronisch ontstekingsproces in het lichaam.(x) In het plaatje hieronder heb ik dat weergegeven.
Een chronisch overactief immuunsysteem zie ik als de belangrijkste oorzaken van een trage schilklier omdat het sneller leidt tot auto-immuniteit: in dit geval het aanvallen van het schildklierweefsel. (4)
Waarom hebben vrouwen vaker last van een trage schildklier?
Vrouwen hebben in vergelijking met mannen een hogere oestrogeenspiegel. Oestrogeen verhoogt SBG. SBG staat voor schildklier bindingsglobuline. Dit is een eiwit dat het schildklierhormoon transporteert. Wanneer een hormoon aan een transporteiwit is gekoppeld is het inactief. Kortom hoe hoger oestrogeen, hoe minder actief schildklierhormoon. (5)
Mannen hebben weer een hogere afgifte van testosteron wat een remmend effect heeft op de aanmaak van ontstekingsstofjes (denk aan Il-6, Il 10 en TNFα). Een lagere ontstekingsgraad zorgt weer voor en gezondere schildklier. (6)
Wat is de invloed van de darmen op de schildklier?
Ongeveer 20% van het zwakke T4 schildklierhormoon wordt in de darmen in het actieve T3 schildklierhormoon omgezet. De darmen hebben daarnaast een belangrijke rol bij de opname van verschillende vitamines en mineralen die noodzakelijk zijn voor een goede werking van de schildkier. (7)
De schildklierziektes van Hashimoto en Graves zijn beide auto-immuunaandoeningen. Bij auto-immuniteit is het belangrijk om altijd naar de darm te kijken. Zo kunnen verkeerde voedingsgewoontes de auto-immuunreactie versterken.
Bij nagenoeg elke auto-immuunreactie zie ik dat mensen goed reageren op het weglaten van gluten, zuivel en peulvruchten. Heb je een auto-immuunaandoening? En wil je nog een stapje verder gaan? Eet dan volgens het Auto-Immuun-Paleo protocol. Op Bol.com tref je verschillende kookboeken aan.
Wat is de invoed van de overgang op de schildklier?
Tijdens de overgang is er relatief meer oestrogeen ten opzichte van progesteron. Dit komt voornamelijk doordat er minder eisprongen plaatsvinden, waardoor de afgifte van progesteron afneemt (aangezien progesteron piekt na een eisprong). Hierdoor ontstaat er een hormonale disbalans, waarbij oestrogeendominantie optreedt.
Deze combinatie – een verhoogde oestrogeenspiegel en een lage progesteronspiegel – vertraagt de schildklierfunctie, omdat de omzetting van T4 naar het actieve T3-hormoon vermindert. Dit leidt tot typische symptomen van een trage schildklier, zoals vermoeidheid, gewichtstoename en een tragere stofwisseling.
Daarnaast raken de bijnieren sneller overbelast tijdens de overgang, omdat ze deels de hormoonproductie van de eierstokken overnemen. Dit verhoogt de aanmaak van cortisol, wat de schildklier verder afremt en de stofwisseling nog meer vertraagt. Hoe meer chronische stress een vrouw voorafgaand aan de menopauze heeft ervaren, hoe groter de belasting op de bijnieren – en daarmee ook op de schildklier.
Wat is de invloed van oestrogeendominantie op de schildklier?
Hierboven heb je gelezen dat een oestrogeendominantie ongunstig is voor de schildklier. Dan volgt automatisch de vraag wat zorgt voor en oestrogeendominantie? Denk hierbij aan overgewicht, chronische stress, insulineresistentie, en lichaamsvreemde oestrogenen (zogenaamde xeno-oestrogenen) die het lichaam binnenkomen via douche- en cosmeticaproducten. Voorbeelden van deze xeno-oestrogenen zijn: ftalaten, parabenen en Biphesphenol A.
Hoe herken je een trage schildklier zonder bloedonderzoek?
Wil je een eerste indruk krijgen van je schildklierfunctie? Dan kun je de Barnes-test doen, ontwikkeld door Dr. Barnes. Meet je lichaamstemperatuur gedurende drie dagen, vier keer per dag, met een digitale thermometer onder de tong, steeds rond hetzelfde tijdstip.
Een gezonde lichaamstemperatuur ligt tussen de 36,7 en 36,8°C.
- Te lage temperatuur? Dit kan wijzen op een verminderde omzetting van T4 naar T3 of een niet goed afgestemde schildklierbehandeling met te weinig hormoonvervanging.
- Sterk wisselende temperatuur (te hoog en te laag)? Dit kan duiden op een verstoring in de stress-as )ook wel HPA-as genoemd), vaak gekoppeld aan een disbalans in cortisol.
Voor een definitieve diagnose en inzicht in de onderliggende oorzaken is aanvullend laboratoriumonderzoek noodzakelijk.
6 tips bij een trage schildklier.
Ga niet zelf experimenteren
Vermoed je dat je schildklier traag werkt? Mijn belangrijkste tip: ga niet zomaar zelf aan de slag. Schakel de hulp in van een arts of therapeut. Een goede diagnose begint bij de juiste laboratoriumtesten.
Wil je huisarts niet verder testen dan alleen TSH, T4 en vitamine D? Vraag dan om een verwijzing naar een internist of endocrinoloog voor uitgebreider onderzoek.
Los voedingstekorten op
Je schildklier heeft essentiële voedingsstoffen nodig om goed te functioneren. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je voldoende selenium, jodium, magnesium, zink en vitamine B12 binnenkrijgt. Een kwalitatief goede multivitamine kan helpen om eventuele tekorten aan te vullen.
Verminder ontstekingen
Gebruik je schildkliermedicatie/ heb je een trage schildklier? Dan is het cruciaal om ontstekingen zo laag mogelijk te houden. Veel mensen met een traag werkende schildklier ervaren klachten bij het consumeren van gluten en zuivel.
Nog beter is om je voeding af te stemmen op het Auto-immuun Paleo Protocol (AIP), een aanpak die ontstekingen verlaagt en bij veel auto-immuunziekten verlichting geeft Daarnaast speelt omega-3 een belangrijke rol bij het remmen van ontstekingsreacties.
Supplementen die helpen bij het verminderen van oxidatieve stress en schildklier-antilichamen
Andere supplementen die een mooie invloed hebben op het verminderen van oxidatieve stress en antilichamen tegen de schildklier zijn
- Zwarte komijnolie (Nigella Sativa)
- N-Acetyl-L-Cysteïne (NAC)
- Myo-inositol
Bewegen als ontstekingsremmer (maar met mate!)
Regelmatig bewegen helpt bij het verminderen van ontstekingen en ondersteunt een gezonde schildklier. Let wel op dat je niet te intensief sport, want overtraining heeft juist een negatieve invloed op de schildklier.
Voorkom of verminder oestrogeendominantie
Zoals eerder aan bod is gekomen heeft een oestrogeendominantie een negatieve invleod op de schildklier. Je kunt dit op verschillende manieren verminderen.
- Gebruik schone cosmetica om blootstelling aan lichaamsvreemde oestrogenen (xeno-oestrogenen) te verminderen.
- Let op je koolhydraatinname en zorg dagelijks voor voldoende beweging.
- Eet voldoende vezels, omdat deze in de darmen binden aan overtollig oestrogeen en helpen bij de afvoer.
- Eet vaker kruisbloemige groenten, zoals bloemkool, broccoli, boerenkool, rode kool en spruitjes. Deze bevatten diindolylmethaan (DIM), een stof die helpt bij de afbraak van overtollig oestrogeen.
Zorg voor een gezonde darm en verminder stress.
Dit is wellicht de belangrijkste tip. Ik noem deze twee factoren bewust samen omdat ze elkaar sterk beïnvloeden. Chronische stress zorgt ervoor dat de darmflora uit balans raakt en vergroot de kans op het lekkende darm syndroom. Omgekeerd zorgen ontstekingen in de darm voor meer stress in het lichaam.
Wil je meer weten hoe je je jouw bijnieren versterkt bij stress?
Eerder heb ik een artikel over hierover geschreven waarin ik een aantal belangrijke tips deel. Je treft deze aan wanneer je hier HIER klikt.
Wil je meer weten over de darm?
- Hoe je zorgt voor gezonde slijmvliezen?
- Hoe je jouw darmflora in balans brengt?
- Aanvullende tips bij auto-immuniteit?
- Wat te doen bij het lekkende darm syndroom?
- En veel meer…?
Binnenkort verzorg ik het programma De Darmbrein Expert. Hierin heb ik in meer dan 6 uur de belangrijkste inzichten samengevat die ik heb opgedaan om je darmen in topconditie te krijgen. Ik heb deze inzichten omgezet in een eenvoudig te volgen stappenplan.
Klik hier wanneer je meer wilt weten over het programma: De Darm Brein Expert.
Tot de volgende inspiratiemail!
Hartelijke groet,
Ir. ing. Mohammed Boulahrir
Orthomoleculair therapeut & Klinisch psycho neuro-immunoloog
www.poweracademy.nl
7 reacties
je schrijft als de huisarts niet meer wil testen dan tsh t4 en vit D.
Mijn huisarts wil zelfs niet op vitamine D testen. de huisarts zegt als je denkt een tekort te hebben koop maar een potje met tabletten.
Precies, dat herken ik “sort of”. Ik heb ooit op dit advies van Mohammed (info avond) de huisarts gevraagd T4 en T3 te testen en die zei. Wat bedoel je? Dus wist niet van het bestaan van T3. En …. Nee daar kunnen wij niet voor laten prikken.
Behoorlijk frustrerend. Hoe kom je er dan achter?
Hi Marion,
Zo jammer dat deze waardes niet standaard wordt gemeten. Wellicht kun je een verwijzing vragen naar een internist of anders kun je laten meten via een extern laboratorium. De kosten daarvan worden helaas niet vergoed. Zie hiervoor de verschillende testen die je kunt doen: https://www.bloedwaardentest.nl/bloedonderzoek/schildklier/
Hartelijke groet,
Mohammed Boulahrir
Hi Liesbeth,
Een optie zou zijn zoals ik hieronder in het reactie veldje heb gedeeld. Hopelijk heb je daar iets aan.
Hartelijke groet,
Mohammed Boulahrir