Tips bij stress en een uitputting van je bijnieren..

In dit artikel wil ik het met je hebben over stress. Zo krijg je meer inzicht in wat er bij stress in je lichaam gebeurt, wat de gevolgen hiervan zijn en hoe je veel ellende kunt voorkomen.

Stress en de bijnieren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zo maken de bijnieren het hormoon cortisol aan dat ook wel bekend staat als het stresshormoon.  Je bijnieren zorgen ervoor dat je een stresssituatie aankunt. Stress is hierbij een breed gedefinieerd begrip. Denk hierbij niet alleen aan stress ten gevolge van een hoge werkdruk of stress in je relatie. Maar ook de verkeerde voeding zorgt voor stress in je lichaam. Voor je bijnieren maakt het niet uit of de stressprikkel extern of intern is.

Ons lichaam is perfect in staat om weerstand te bieden aan een stressvolle situatie. De belangrijkste voorwaarde hiervoor is wel dat het om de zoveel tijd rust krijgt zodat je bijnieren zich kunnen opladen. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. In de praktijk kom ik regelmatig mensen tegen die zeggen nauwelijks stress te ervaren maar hierbij de onbewuste stress sterk onderschatten. Bij het uitvoeren van een onderzoek zie ik dat het stresshormoon cortisol hoog aanwezig is in het bloed.

Vaak gaat het hierbij om onbewuste stressoren zoals gedachten die je bezighouden. Bepaalde angsten of onzekerheden die nu eenmaal  bij het leven horen. Dit soort gedachten kunnen ook tijdens de slaap aanwezig zijn en verhinderen dat het lichaam volledig tot rust komt. De persoon in kwestie wordt dan na een nacht van rust paradoxaal genoeg vermoeid wakker.

Wanneer het lichaam onvoldoende de tijd krijgt om zich te herstellen van een stressvolle gebeurtenis raken de bijnieren uitgeput. In de praktijk spreken we dan van een bijnieruitputting. Een klacht met veel gevolgen. De belangrijkste is wel dat je letterlijk uitgeput raakt, zowel in lichamelijk als in emotionele zin. Waar je vroeger volop veerkracht had, zie je nu op tegen de kleinste dingen.

Hieronder tref je en aantal gevolgen aan van een bijnieruitputting:

• Heel je hormoonhuishouding raakt uit balans. Van het hormoon insuline, het schildklierhormoon tot aan de geslachtshormonen. Denk hierbij aan oestrogeen of testosteron.
• Een toename van allerlei psychische klachten omdat diverse stofjes die je gemoedstoestand reguleren (denk bijvoorbeeld aan serotonine of dopamine ) uit balans raken
• Het gevolg hiervan is dat de persoon moeite heeft om zich te ontspannen, sneller depressief en prikkelbaar is en eerder angstklachten ervaart. Ook zal er sprake zijn van chaos en verwarring en is men eerder geneigd om overdreven emotioneel  te reageren.
• Een verlaagde weerstand waarbij het lichaam minder ontstekingen af kan remmen. Indien de weerstand langdurig verlaagd is, neemt ook de kans op het krijgen van vele chronische aandoeningen toe. Denk hierbij aan diabetes type 2, auto-immuunaanziekten en CVS (chronische vermoeidheids syndroom)
• Toename van hart en vaatklachten. Bijvoorbeeld ten gevolge van een verhoogde bloeddruk of een verhoogd cholesterolgehalte.
• Overgewicht. Stress ondermijnt een goede werking van de schildklier. Vaak zie je dat de schildklier trager gaat werken. Het gevolg is dat er minder energie wordt verbrand en de vetmassa toeneemt.
• Darmklachten.  Stress tast het darmslijmvlies aan en ondermijnt zo een goede opname van voedingstoffen vanuit de darmen in het bloed.

Zoals eerder aan bod is gekomen is het niet de stress die gevaarlijk voor je gezondheid maar chronische stress. Wat hierbij doorslaggevend is dat je lichaam gedurende een lange periode niet de kans krijgt om in balans te komen.

Hieronder tref je een aantal tips aan bij stress en met welke stofjes je specifiek je de bijnieren kunt ondersteunen.  Belangrijk hierbij is het volgende: er is geen magische pil bij stress. Er zijn wel specifieke supplementen die de bijnieren ondersteunen bij stress. Veel belangrijker zijn de ingrijpende leefstijlverandering die bij een bijnieruitputting noodzakelijk zijn. Zo hebben de onderstaande tips nauwelijks zin wanneer de oorzaak niet wordt aangepakt.

Emotionele c.q. psychische factoren aanpakken.

• Schakel indien nodig de hulp in van aan coach die je wat meer inzicht kan geven in de gedachten die je stress geven. Vaak is het niet enkel de situatie maar vooral ook hoe je naar de situatie kijkt. Hierbij is disidentificatie erg belangrijk. Bij langdurige stress worden we vaak één met de stressor zodat je lastiger de juiste beslissing kunt neemt.
• Wordt je bewust van gevoelens van machteloosheid of hulpeloosheid. Dit zijn vaak de meest stressbeverorderede emoties die je bijnieren verzwakken en uitputten.
• Leer onderscheid maken tussen situaties die je energie geven en situaties die je energie kosten. Denk hierbij ook aan ‘energiezuigers’. Dit zijn mensen die jou moe maken.
• Wees je bewust van alle factoren die de gezondheid van je bijnieren kunnen aantasten, denk hierbij aan: slaapgebrek, overwerk, financiële druk, gebrek aan goede communicatie, chronische pijn, gebrek aan beweging en gebrek aan rust.
• Wat veel mensen rust geeft (zowel lichamelijke als mentaal) is voldoende beweging. Voor veel mensen is hardlopen een ideale manier om het lichaam tot rust te brengen. Let wel dat hierbij de intensiteit niet te hoog is omdat je hiermee juist het lichaam uitput.

Specifieke tips om de bijnieren te ondersteunen bij stress

• Zorg voor voldoende inname van de juiste verzadigde vetten. Het stresshormoon cortisol is een zogenaamde steroïde hormoon dat wordt gemaakt uit cholesterol (=een verzadigd vet). Hoe meer stress, hoe meer de vraag naar de juiste verzadigde vetten. Denk hierbij aan: roomboter, kokosolie of eieren.
• Elimineer alle geraffineerde producten zoveel mogelijk. Maar ook koffie, frisdrank, en fastfood. Hetzelfde geldt voor zuivel en graanproducten waar gluten in zitten. Uiteindelijk komt het erop neer dat je de interne stressprikkels zo veel mogelijk minimaliseert zodat het lichaam eerder tot rust komt.
• Vitamine C is essentieel voor de bijnieren bij stress. Zorg er dus voor dat je 2-4 gram per dag hiervan binnen krijgt. Vitamine C werkt als antioxidant in de bijnier(schors) en stimuleert het immuunsysteem dat bij stress onder druk staat.
• B vitamines zijn belangrijk voor het vrijmaken van energie. Vooral vitamine B5 (pantotheenzuur) is hierbij essentieel voor de productie van energie. Omdat de meeste B-vitamines samenwerken heb je in de praktijk voldoende aan aan B-complex, waarin alle B-vitamines aanwezig zijn.
• Zorg voor voldoende magnesium. Net als vitamine B5 is magnesium van belang voor de productie van energie. Magnesium tref je vooral aan in: donker groene groenten, noten en chocolade. Bij stress zal de voeding echter vaak niet toereikend zijn. Je kunt dan aanvullen met 400 mg magnesium per dag bij te suppleren.