Ir. ing. Mohammed Boulahrir

Hoe zorg je voor een gezonde lymfestelsel?

Leestijd: 5 minuten

Vind je het interessant? Reageer en deel!

De functies van het lymfestelsel.

Het lymfestelsel kun je zien als de onderhoudsafdeling van je lichaam en heeft drie belangrijke functies, te weten:

De aanvoer en afvoer van gifstoffen en immuuncellen.
De opslag van je immuuncellen. Vergelijk het met een legerkazerne waar soldaten staan te wachten om de aanval te openen tegen bacteriën, virussen en schimmels.
Het transport van eiwitten, vetten en oplosbare vitamines (vitamine K, A, D, E) van je maag en darmen naar de lever. Vitamine A en D zijn bijvoorbeeld super belangrijk voor je weerstand; wellicht zie je nu al de relatie met bijvoorbeeld kanker.

Kortom wanneer je lymfe niet goed functioneert heeft dit twee gevolgen: je interne milieu raakt vervuild en je weerstand daalt.

Hoe werkt je lymfestelsel?

Je lymfestelsel is vergelijkbaar met het bloedvatenstelsel. Rondom sommige knooppunten komen er veel lymfevaten samen. Denk hierbij aan de oksels, hals, borstbeen en de liezen.

In het plaatje hieronder zie je in het rood en blauw, de vaten die het bloed aan- en afvoeren (bron). In het groen tref je een lymfevat aan, ook wel lymfecapillair genoemd. In het midden stellen de rode cellen, weefselcellen voor. Dit kan bijvoorbeeld een levercel zijn. Tussen de rode cellen tref je het interstitieel vocht aan. Juist dit vocht is erg belangrijk voor je gezondheid!

De twee grote dreigingen van je lymfestelsel.

Tijdens lezingen vergelijk ik een gezonde lymfestelsel met een rivier. Het water in deze rivier stroomt en brengt de inhoud van A naar B.

Een gestagneerde of minder gezonde lymfestelsel kun je vergelijken met een modderpoel. Omdat het water niet stroomt, hopen ziektekiemen zich al snel op in de modderpoel.

Twee grote dreigingen van het lymfestelsel zijn:

De zwaartekracht.
Je bloed wordt door het hart in de bloedvaten gepompt van A naar B. Je lymfestelsel heeft geen pomp. Het is voor het vervoer van het lymfevocht afhankelijk van je spieren en bewegingen van het skelet.

De dikte oftewel de viscositeit van het lymfevocht.
Hoe dikker het lymfevocht, hoe meer kracht er nodig is om het te vervoeren. Ook nu gaat de vergelijking op: het water in een rivier stroomt omdat het een lage viscositeit heeft. Het water in een modderpoel stroomt minder goed omdat het een hoge viscositeit heeft.

Wanneer we onze lymfestelsel gezond willen houden is het dus belangrijk om in beweging blijven. Dit is dan ook een van de belangrijkste oorzaken van klachten met de lymfe: onvoldoende lichaamsbeweging. De verkeerde voeding en houding zorgt er vervolgens voor dat het interstitiële (zie vorig plaatje) vocht als het ware nog meer indikt.

De relatie tussen lymfestelsel en overgewicht.

Overgewicht kent vele oorzaken, denk hierbij aan: onverwerkte emoties/trauma’s, ontstekingen, insuline resistentie een trage schildklier, de verkeerde voeding, een gestagneerde lymfestroom, hoog visceraal (vet rondom organen) en chronische stress. Hopelijk begrijp je nu waarom een aanpassing van enkel het dieet alleen, in veel gevallen geen duurzaam resultaat oplevert.

Laten we dieper inzoomen op een op de relatie tussen lymfe en overgewicht.
Uit een interessant onderzoek van Natsha Harvey blijkt dat er een sterke relatie is tussen overgewicht en ontstekingen in het lymfeweefsel. Laat ik dat toelichten aan de hand van het onderstaande plaatje. (bron)

Een gedeelte van de huid (de dermis en epidermis is weergegeven), dieperliggend tref je het weefsel en de spieren aan. Ook zijn weergegeven de bloedvaten en de lymfevaten. Wat blijkt nu? Stel je eens voor dat er in de huid of dieper gelegen lymfeweefsel een ontsteking zit. Je immuunsysteem zet daarbij een ontstekingsreactie op gang en verkrijgt hiervoor de energie uit het vrijmaken van vetzuren in het vetweefsel. Dit wordt ook wel lipolyse genoemd.

Wanneer echter de lymfestroom gestagneerd is kan het minder goed afvalstoffen afvoeren. Het gevolg is dat er lokaal meer ontstekingen worden aangemaakt. Het immuunsysteem heeft dus langdurig energie nodig en doet dat door het vergroten van de vetweefsel en deze te vullen met brandstof oftewel vet voor het immuunsysteem.

Twee belangrijke parameters om hier meer inzicht in te krijgen zijn de triglyceriden en de hs-crp waarde. Het eerste zegt iets over de hoeveelheid vetzuren in de bloedbaan en de tweede parameter zegt iets over de ontstekingsgraad.

De ijzeren wet van overgewicht.

Tijdens lezingen leg ik de ijzeren wet van overgewicht uit: hoe groter de vetmassa, hoe meer ontstekingen in het lichaam. Hoe zit dat? Hoe kleiner de vetcellen, hoe meer ze doorbloed zijn. Naarmate de vetcellen groeien, worden er minder bloedvaten aangemaakt. In het plaatje hieronder is dat weergegeven. (bron) Het gevolg is dat de hoeveelheid zuurstof in de vetmassa afneemt. De vetcellen stikken als het ware (hypoxie) en de afvalstoffen nemen toe in het vetweefsel. Dit zorgt ook nu voor meer ontstekingen in het vetweefsel en deze ontstekingen blokkeren bijvoorbeeld weer het vrijmaken van actief schildklierhormoon(T3).

Wanneer de lymfestroom gestagneerd is zal dit proces versnellen omdat er (A) onvoldoende immuuncellen zijn en B afvalstoffen niet goed worden afgevoerd.

De relatie tussen kanker en een gestagneerde lymfestroom.

Lymfeklieren zijn vaak de eerste plekken waarnaar kanker van andere organen uitzaait. Kankercellen worden daarnaast ook vervoerd via de bloedvaten en lymfevaten. Daarom is het verstandig om niet de lymfe te masseren of draineren bij kanker, tenzij dit door een specialist wordt gedaan.

Bij kanker horen patiënten ook regelmatig dat de tumor en een gedeelte van het lymfeweefsel rondom de tumor is verwijderd. Waarom speelt een gezonde lymfestelsel een essentiële rol bij het bestrijden van kanker?

Je immuuncellen worden in het lichaam vervoerd via de bloedvaten en lymfevaten. Denk hierbij aan macrofagen, natural killer cellen en T en B cellen. Het probleem met een gestagneerde lymfestroom en kanker is dat enerzijds immuuncellen, oftewel je soldaten niet op hun plek aankomen om je te verdedigen tegen indringers. Anderzijds zorgt een gestagneerde lymfestroom ook voor een uitputting van je immuunsysteem omdat de ontstekingsgraad toeneemt.

De lymfeklieren bevatten in het bijzonder veel macrofagen. Dit kun je zien als cellen die grotere afvalstoffen en niet specifiek, bacteriën en andere micro-organismen opeten/fagocyteren. Je kunt je voorstellen dat een gestagneerde lymfestroom voor een hogere toxische belasting zorgt omdat al deze stoffen niet onschadelijk worden gemaakt.