Hoe ontstaat een verslaving en hoe kom je ervan af?

In het onderstaande artikel wil ik het met je hebben over verslavingen.
Ik geef daarbij een antwoord op de onderstaande vragen.

• Wat zijn voorbeelden van een verslaving?
  
• Wat is een verslaving?
• Hoe ontstaat een verslaving
• Wat is de relatie tussen een verslaving en trauma?
• Wat bedoel ik met de neurobiologie van een verslaving?
• Hoe kom je van een verslaving af?

Wat zijn voorbeelden van een verslaving?

• Drugsverslaving
• Alcoholverslaving
• Tabakverslaving
• Tv-verslaving (denk aan Netflix)
• Eetverslaving (denk aan een suikerverslaving)
• Gokverslaving
• Koopverslaving
• Gameverslaving
• Internetverslaving (vergeet sociale media niet!)
• Pornoverslaving
• Medicijnverslaving
• Sportverslaving
• Werkverslaving

Wellicht de meest onderschatte verslaving vandaag de dag is een verslaving aan drama en chaos, omdat men niets anders gewend is vanuit de jeugd. In dat geval wordt het ‘onbehagelijke het vertrouwde’ en zo onbewust de norm. 

Wat is een verslaving?

Een verslaving is een onweerstaanbare behoefte. Je weet dat iets niet goed/gezond is en toch doe je het. Het verlangen overstijgt daarbij als het ware het verstand.

Overige kenmerken van een verslaving zijn:

• Je hebt lichamelijke en/of fysieke klachten wanneer je het niet gebruikt of doet, ook wel ontwenningsverschijnsel genoemd.
• Je kunt niet meer zonder.
• Het gaat steeds meer je leven beheersen.
• Je hebt steeds meer nodig om hetzelfde effect te bereiken.

In sommige gevallen zal iemand de verslavingsgewoonte goedpraten voor zichzelf.
Denk aan de onderstaande uitspraken:
“Het valt wel mee.”
“Zo vaak doe ik het niet.”
“Iedereen doet het wel eens.”
“Er zijn mensen die 100 jaar oud zijn geworden met deze gewoonte.”

Met dit soort uitspraken maakt iemand het zichzelf nog moeilijker om van de verslaving af te komen.

Elke vorm van verslaving is slecht of het narcotische middel nu alcohol, morfine, cannabis, macht, werk of idealisme is.
Carl Gustav Jung

Hoe ontstaat een verslaving?

Iemand is verslaafd, omdat hij of zij een leegte ervaart op een dieper niveau. In de meeste gevallen is deze leegte tijdens de jeugd ontstaan en is de persoon zich daar niet bewust van. Het lichaam wil te allen tijde de pijn van deze leegte opvullen.

Als kind was de pijn te groot en daarom heeft iemand een patroon ontwikkeld om geen contact te maken met zijn emoties/lichaam. Op deze manier verliest deze persoon het contact met zichzelf.

Een verslaving is dus een perfecte overlevingsstrategie om de pijnlijke realiteit te ontvluchten om alsnog geluk te ervaren. Tijdens een verslavende activiteit worden er grote hoeveelheden van het gelukstofje dopamine aangemaakt. De persoon voelt zich even heerlijk gelukkig.

Helaas is dit geluk van korte duur, omdat het niet van binnenuit komt. Al gauw ontstaat het verlangen naar een nieuw ‘dopamineshot’. Het monster van verslaving is een hebzuchtig monster; het wil steeds meer en meer. Het gevolg is dat de verslaafde steeds meer nodig heeft om geluk te ervaren.

Wat is de relatie tussen een verslaving en trauma?

Eem trauma en een verslaving gaan vaak hand in hand. Wanneer we inzoomen op een verslaving dan zien we bijna altijd onverwerkte emoties. Ergens in een ver verleden, heeft het innerlijke kind niet gekregen waar het naar verlangde.

Het voelde zich niet veilig.
Het kreeg niet de liefde of aandacht die het nodig had.
Wellicht was er veel spanning in huis.
Wellicht had pappa of mamma zelf (financiële) problemen of psychische klachten.

Vergelijk het met een kind dat alleen is achtergelaten in een grote donkere kamer. Het kind zal er alles aan doen om de pijn die het dan voelt even te vergeten. Ook al is deze gewoonte op lange termijn heel ongezond.

Wat bedoel ik met de neurobiologie van een verslaving?

De neurobiologie bestudeert de werking van het zenuwstelsel in relatie tot gedrag en het ontstaan van ziektes. Verslaving is een manier om met stress om te gaan. Het is dus een copingmechanisme waarbij een verslaafde het zenuwstelsel probeert te reguleren.

Telkens wanneer je bezig bent met een verslavende activiteit worden er vele geluksstofjes aangemaakt. Denk hierbij aan dopamine, endorfine en GABA. GABA kun je hierbij zien als de rem op je zenuwstelsel. Mensen die weinig GABA aanmaken, hebben moeite om tot rust te komen. Na een stressvolle gebeurtenis blijven ze bijvoorbeeld langer gespannen, omdat de rem op het zenuwstelsel immers niet goed werkt.

Wat betekent dit voor iemand met een verslaving?

Besef dat een verslaving erg stressvol is voor je lichaam. Er wordt continue GABA aangemaakt, wat uiteindelijk zorgt voor een GABA-resistentie. Je cellen zijn dan minder gevoelig voor GABA. Omdat stress dan niet wordt afgeremd, neemt de hoeveelheid stress (en spanning) nog meer toe. Je merkt dit aan meer druk op de borst of een verkeerde ademhaling.

Helaas stopt het verhaal hier niet.
Meer stress in je lijf zorgt ook voor een toename van ontstekingsstofjes. Deze ontstekingsstofjes verhogen de aanmaak van het zogenaamde SERT-eiwit. Dit eiwit zorgt ervoor dat de werking van serotonine en dopamine afneemt.

Een aantal gevolgen van een verminderde werking van dopamine en serotonine zijn:

• Je gaat je steeds meer leeg voelen (weinig serotonine).
• Je twijfelt aan jezelf (weinig dopamine).
• De motivatie om iets van het leven te maken, neemt af.
• Je bent meer prikkelbaar.
• Je voelt je neerslachtig of zelfs depressief.

Ik omschrijf het als een algehele toestand, waarbij je minder van de volheid van het leven geniet. Het enige wat verlichting geeft om de pijnlijke realiteit te ontvluchten, is de verslaving.

Hoe kom je van een verslaving af?

De ene verslaving is de andere niet. Een telefoon- of Netflix-verslaving is een lichtere verslaving dan een drugsverslaving. Het afkomen van een zware verslaving kun je vergelijken met een gevecht met een veelkoppig monster.

In de praktijk zie ik dat mensen in de meeste gevallen een aantal pogingen hebben ondernomen, voordat ze daadwerkelijk van de verslaving afkomen. Mijn belangrijkste advies is om hulp in te schakelen van een professional. Zoek uit wat bij jou past. Voor de ene werkt bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie, voor de ander EMDR en voor de andere traumatherapie via een familieopstellingen. In het helingsproces is het belangrijk om zowel naar de lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid te kijken, als naar het trauma in de vroege levensjaren.

Hieronder deel ik een aantal suggesties die je kunnen helpen bij het afkomen van een verslaving.

Herstel je endorfine systeem.

Je endorfinesysteem coördineert de aanmaak van gelukstofjes als dopamine, GABA en serotonine. Topprioriteit voor je endorfinesysteem zijn:

• Zorg ervoor dat je voldoende eiwitten en complexe koolhydraten eet. Deze voedingsmiddelen bevatten de grondstoffen voor de aanmaak van dopamine en serotonine.
• Omega 3: dit vetzuur speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van alle geluksstofjes.
• Vitamine D: Ontstekingen in het lichaam zorgen ervoor dat je geluksstofjes minder werkzaam zijn. Vitamine D is een krachtige ontstekingsremmer en reguleert je immuunsysteem op verschillende vlakken.
• Ga wat meer bewegen of sporten. Beweging is een van de belangrijkste manieren om je endorfinesysteem te herstellen. Ook daar heb ik eerder een artikel over geschreven. Klik hier voor het artikel.

Word je bewust van je innerlijke dialoog.

Erken dat je een verslaving hebt en hou jezelf niet voor de gek.
Als je elke dag iets doet wat diep van binnen niet goed voelt, dan heeft het goedpraten geen zin.

In mijn praktijk zag ik regelmatig dat mensen met een verslaving teleurgesteld zijn in zichzelf. Dan zeiden ze tegen mij:
“ik ben gewoon een loser, omdat het mij niet lukt om te stoppen.”

Dit soort duidingen staan het helingsproces in de weg omdat het zelfliefde ondermijnt, terwijl liefde voor jezelf juist zo essentieel is voor het helingsproces. Er is iemand iets overkomen waar deze persoon destijds in veel gevallen niets aan kon doen.

Je kunt het verleden niet veranderen. Je kunt er wel voor kiezen om vanaf nu de gezondste en meest liefdevolle versie van jezelf te worden. Op deze manier haal je jezelf uit de slachtofferrol, zodat je meer de verantwoordelijkheid over je leven terugpakt.

Heel jezelf op energetisch vlak.

Op het diepste energetische niveau zijn er geen feiten, meningen of overtuigingen. Er zijn alleen ladingen: positief of negatief geladen energiedeeltjes. Hoe meer je jouw lichaam vult met intense vreugde (niet te verwarren met plezier voor korte termijn), hoe meer je jouw interne leegtes opvult. Het gevolg is dat het verlangen naar een verslaving steeds minder wordt, omdat de (interne) leegte al gevuld is.

• Luister dus wat beter naar je lichaam. Voel waar je echt behoefte aan hebt. Wanneer je bijvoorbeeld een leeg gevoel ervaart en het patroon van een verslaving geactiveerd wordt, blijf dan aanwezig bij dit gevoel. Veroordeel het niet en doorvoel de fysieke sensaties in je lichaam.
• Neem vaker rust.
• Heel je onverwerkte emoties. (Ik heb daar een artikel over geschreven. Klik hier voor dit artikel.)
• Richt je op wat het leven voor jou zinvol maakt.
  Dit doe je bijvoorbeeld door meer te doen wat je diep van binnen graag wilt en wat jou gelukkig maakt.
• Fantaseer over hoe een leven er voor jou zonder verslaving uit zou zien. Zie dit voor je in alle geuren en kleuren, en sta stil bij het gevoel dat hierbij in je lijf ontstaat.

Tot slot,

Ik hoop dat je door dit artikel beter begrijpt hoe een verslaving ontstaat en wat je daartegen doet. Ben je ooit ergens aan verslaafd geweest of heb je een mooi inzicht of aanvullende tips?

Laat het gerust weten in het reactieveldje hieronder!

Hartelijke groet,
Ir. ing.  Mohammed Boulahrir
Orthomoleculair therapeut & Klinisch psycho neuro-immunoloog

Over 9 dagen gaat onze nieuwe challenge van start!

Velen van jullie doen al mee. 🙏
Laat deze week nog maar even de teugels vieren want vanaf volgende week zondag gaan we knallen! 😄

Klik hier voor meer info over deze challenge.

Gebruikte bronnen:

• Amir S, et al.,. The role of endorphins in stress: evidence and speculations. Neurosci Biobehav Rev. 1980 Spring;4(1):77-86. doi: 10.1016/0149-7634(80)90027-5. PMID: 6250104.
• Dr. Gabore Mate, In the realm of hungry ghosts, Close encounters with addiction. 2018, Penguin random house Uk.
• Dr. B Kolk, The body keeps teh score, Mind, brain and body in the transformation opf trauma, 2015, Penguin books
• Malynn S, et al.,The pro-inflammatory cytokine TNF-α regulates the activity and expression of the serotonin transporter (SERT) in astrocytes. Neurochem Res. 2013 Apr;38(4):694-704.
• Schwamborn R,et al.,  Elevation of cortical serotonin transporter activity upon peripheral immune challenge is regulated independently of p38 mitogen-activated protein kinase activation and transporter phosphorylation. J Neurochem. 2016 May;137(3):423-35.